Genel Cerrahi Yan Dal Uzmanlık Sınavı (YDUS) Hakkında Düşüncelerim
Konuya şöyle gireyim…
Benim babam kamu görevlisiydi, annem ev hanımı. Standart orta sınıf bir aileydik. Hayatımın şekillenmesinde ders çalışmak ve ÖSYM’nin yaptğı dürüst sınavlar belirleyici oldu. ÖSYM olmasa, hayatım farklı olabilirdi. ÖSYM benim hayatımda hep adaleti, umudu temsil etti. ÖSYM antetli uzun beyaz zarfları hep mutlulukla açtım.
Önce üniversite seçme sınavında Hacettepe Tıp Fakültesi’ne girip doktor oldum; daha sonra tıpta uzmanlık sınavı (TUS) sayesinde Cerrahpaşa Genel Cerrahi kliniğinde uzman olma şansı yakaladım. Şimdi de bir devlet üniversitesinin Tıp Fakültesi’nde Genel Cerrahi profesörü olarak devlete hizmet etmekteyim. Devlet kurumları benim için kutsaldır. Bunun değerini bilen ve belli bir yaşa gelmiş, bu konularda kafa yoran birisi olarak isterim ki, ülkemin gençleri de çalışkanlıkları ve zekaları nispetinde bir yerlere gelsinler ve ÖSYM’ye benim gibi müteşekkir olsunlar.
Sadede gelirsek…
Aşağıda yer alan sorular Aralık 2019’da yapılan ve 80 sorudan oluşan, ÖSYM’nin yaptığı Genel Cerrahi Yan Dal Uzmanlık sınavında soruldu
Bu sorular çok açıktır ki Genel Cerrahi ilgi alanı dışındadır. İyi niyetinden zerrece kuşkulanmadığım ÖSYM, mutlaka bu soruları birkaç Genel Cerrahi öğretim üyesi hocayı davet ederek onlara hazırlatmıştır. Defalarca kontrol ettirmiştir. Yapılması gereken de budur. ÖSYM konunun uzmanlarının hazırladığı sorulara müdahil olmaz. Olmamalıdır.
Ben sadece bu soruları hazırlayanlara soruyorum… Hangi Genel Cerrah “kafa travmasına bağlı gelişen okülomotor sinir paralizi” ile (1. soru), “serebral palsi” ile (2. soru), “akciğer lenfoması” ile (3. soru), entübasyon ile (4. soru), “vasküler hastalıklar” ile (5 ve 6. soru), “aort koarktasyonu” ile (7. soru) ilişkili hastaları kabul etmekte, onları tedavi etmektedir? Çok fazla sayıda Genel Cerrah’ın bu sorulara “evet” diyeceğini sanmıyorum. Peki o zaman meslektaşlarına neden bu konulardan soru sormaktadırlar?
Galiba bütün mesele şu… . Schwartz’s Principles of Surgery ve Sabiston Textbook of Surgery gibi cerrahi referans kitaplarında bu konular geçmektedir. Ne var ki, bu kitaplar Genel Cerrahi değil, Cerrahi kitaplarıdır. Örneğin Schwartz’s Principles of Surgery’nin 39. chapter’ı Pediatric Surgery, 40. Urology, 41. Gynecology, 42. Neurosurgery, 43. Orthopedic Surgery, 45. Plastic and Reconstructive Surgery, 46. Anesthesia for Surgical Patients şeklindedir. YDUS sorularını hazırlayanlara katırlatmak isteriz ki, bu bölümler günümüzde ayrı anabilim dallarıdır. Bir Genel Cerrah’ın yan dal sınavında çocuk cerrahisi, anestezi, kadın hastalıkları ve doğum, üroloji vb. ayrı branşların sorularını cevaplamasını istemek büyük haksızlıktır.
Uzmanlık dar bir alanda derinlemesine bilgi ve beceri sahibi olmak olarak açıklanabilir.
Düşünün, Genel Cerrahi uzmanı olmuş bir kişi bu uzmanlıkla yetinmiyor; Genel Cerrahi uzmanlığı üstüne, Genel Cerrahi’nin bir yan dalında uzmanlık eğitimi almak için yapılan sınava giriyor; ama bu sınavda Çocuk Cerrahisi, Anestezi, Kadın Hastalıkları ve Doğum, Üroloji, Kalp ve Damar Cerrahisi, Beyin Cerrahisi, Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi gibi ayrı anabilim dallarının sorularını da cevaplaması gerekiyor. Bu soruları doğru cevaplaması için adı geçen anabilim dallarının referans kitaplarına çalışması gerekir. Nerde kaldı uzmanlık??? Bir Genel Cerrahi asistanı Kadın hastalıkları çalışır mı, Üroloji çalışır mı? Çalışırsa da Genel Cerrahi çalışamaz.
Aslında sorun “Genel Cerrahi” isminde saklı. O isimdeki “Genel” ifadesini yanlış anlayan, kafası “dar”, bir şeyi tam ve düzgün yapmaktansa, birçok şeyi yarım yamalak yapmayı marifet sanan, eski ekol Genel Cerrahi anlayışında gizli…
ÖSYM yetkililerinden naçizane isteğim; gençlerin umudu olmaya devam etsinler. Adil sınavlar yapmaya devam etsinler. Ve ne olur, soru hazırlamaya gerçekten bu işin ehli insanları davet etsinler.
1. Yirmi beş yaşındaki erkek hasta, araç dışı trafik kazası nedeniyle acil servise getiriliyor. Bilinci kapalı olan hastada sol temporal bölgede fraktür ve akut epidural hematom saptanıyor. Nörolojik muayenede sol gözde pupilin dilate olduğu ve ışık refleksinin kaybolduğu tespit ediliyor.
Bu hastada etkilenmiş olan en olası kraniyal sinir aşağıdakilerden hangisidir? (Aralık 2019)
A) Nervus opticus
B) Nervus ophthalmicus
C) Nervus oculomotorius
D) Nervus abducens
E) Nervus trochlearis
Doğru cevap: C
2. Serebral palsinin en sık görülen ve cerrahi tedaviye en iyi cevap veren tipi aşağıdakilerden hangisidir? (Aralık 2019)
A) Athetoik
B) Ataksik
C) Spastik
D) Diskinetik
E) Hipotonik
Doğru cevap: C
3. Otuz altı yaşındaki erkek hasta, son bir aydır giderek artan nefes darlığı şikâyeti ve akciğer grafisinde sağ hemitoraksı tama yakın dolduran plevra sıvısı görüntüsü nedeniyle göğüs cerrahisi polikliniğine yönlendiriliyor. Hasta, yaklaşık üç ay içinde kendisi istemeden 73 kg’den 61 kg’ye düştüğünü ve gece terlemeleri olduğunu belirtiyor. Sağdan yapılan torasentezde, gri-krem renginde bulanık ve eksuda niteliğinde sıvı aspire ediliyor. Sıvının Gram boyamasında bakteri saptanmıyor, mikrobiyolojik kültüründe herhangi bir mikroorganizma üremiyor. Sitopatolojik incelemede ise, sadece mononükleer hücreler raporlanıyor. Hastanın sıvısında kolesterol 210 mg/dL, trigliserid 190 mg/mL olarak saptanıyor. Sudan III boyamada yağ granülleri saptanıyor.
Bu hasta için en olası iki tanı aşağıdakilerin hangisinde birlikte verilmiştir? (Aralık 2019)
A) Akciğer tüberkülozu – Tüberküloz ampiyem
B) Akciğerlerin hidatik kisti – Ampiyem
C) Kronik lenfosittik lösemi – Ampiyem
D) Lenfoma – Şilotoraks
E) Akciğer kanseri – Ampiyem
Doğru cevap: D
4. Aşağıdakilerden hangisinde Mallampati sınıflaması kullanılır? (Aralık 2019)
A) Endotrakeal entübasyon zorluğu olup olmayacağının belirlenmesi
B) Hastanın ağrı düzeyinin değerlendirilmesi
C) Günübirlik anestezi sonrası taburculuğun belirlenmesi
D) Sedasyon düzeyinin belirlenmesi
E) Anestezi öncesi anksiyete düzeyinin belirlenmesi
Doğru cevap: A
5. Otuz altı yaşındaki kadın hasta; son bir yıldır özellikle akşam saatlerinde artan, her iki bacakta dolgunluk hissi, huzursuzluk ve ağrı şikâyetleriyle başvuruyor. Öyküsünden, bilinen herhangi bir hastalığı ya da kullandığı ilaç olmadığı öğreniliyor. Sabah uyandığında herhangi bir şikâyeti olmadığını ancak ilerleyen saatlerde şikâyetlerinin arttığını belirtiyor. Fizik muayenesinde diz altında telanjiektazi tarzında kılcal damar görünümleri olduğu ve tüm nabızların palpabl olduğu tespit ediliyor.
Tüm biyokimyasal testleri normal değerlerde olan bu hastada tanısal amaçlı yapılaması gereken ilk tetkik aşağıdakilerden hangisidir? (Aralık 2019)
A) Alt ekstremite arteriyel Doppler ultrasonografi
B) Periferik anjiyografi
C) Koroner anjiyografi
D) Alt ekstremite venöz Doppler ultrasonografi
E) Tüm batın ultrasonografisi
Doğru cevap: D
6. Sağ alt ekstremitesinde istirahat ağrısı, sağ ayak 4 ve 5. parmaklarında siyahlaşma olan 36 yaşındaki sigara kullanan erkek hastada dorsalis pedis ve posterior tibial arter nabızları alınamıyor. Sistemik muayenesi normal ve laboratuvar testleri normal sınırlarda değerlendiriliyor.
Bu hastada öncelikli olarak aşağıdaki hastalıklardan hangisi düşünülmelidir? (Aralık 2019)
A) Poliarteritis nodosa
B) Tromboanjiitis obliterans
C) Kawasaki hastalığı
D) Dev hücreli arterit
E) Behçet hastalığı
Doğru cevap: B
7. On altı yaşındaki kız çocuk; baş ağrısı, bulantı ve kusma şikâyetleriyle getiriliyor. Fizik muayenesinde kan basıncı 165/90 mmHg ölçülüyor, femoral nabızları çok zayıf alınıyor ve ayak nabızları alınamıyor, en iyi sırttan duyulan 3/6 şiddetinde pansistolik üfürüm tespit ediliyor. Akciğer grafisinde, kalp gölgesi büyük görülüyor ve “3 şekli” belirtisi izleniyor. Elektrokardiyografide sol ventrikül hipertrofisi bulguları saptanıyor.
Bu hastada istenmesi gereken en uygun tanımlayıcı tetkik aşağıdakilerden hangisidir? (Aralık 2019)
A) Bilgisayarlı tomografi anjiyografi
B) Alt ekstremite arteriyel Doppler ultrasonografi
C) Alt ekstremite venöz Doppler ultrasonografi
D) Protrombin zamanı
E) Ankle-brakiyal indeks bakılması
Doğru cevap: A
8. Üst ekstremitede medial epikondil kırığı gelişen erişkin bir hastada aşağıdaki sinirlerden hangisinin yaralanma olasılığı en fazladır? (Aralık 2019)
A) Median
B) Radial
C) Aksillar
D) Ulnar
E) İnterosseöz
Doğru cevap: D
9. Elli beş yaşındaki kadın hasta, sağ bacağında iyileşmeyen yara nedeniyle başvuruyor. Öyküsünden, yaranın yaklaşık 5 yıldır aralıklı olarak iyileşip özellikle ayakta uzun süre kaldığı dönemlerde tekrarladığı, bazen ağrılı olduğu ve bacağında şişlik şikâyetiyetinin de sıklıkla bu duruma eşlik ettiği öğreniliyor. Fizik muayenesinde, sağ bacak medial malleol üzerinde lokalize 3×2 cm boyutunda yüzeyi hafif eksudalı bir açık yara izleniyor. Çevre derinin oldukça hiperpigmente olduğu ve beraberinde her iki bacakta varisler tespit ediliyor.
Bu hastadaki kronik bacak ülseri için en olası tanı ve altta yatan en olası neden aşağıdakilerin hangisinde birlikte verilmiştir? (Aralık 2019)
A) Buerger hastalığı – Arteriyel yetmezlik
B) Venöz staz ülseri – Venöz hipertansiyon
C) Nöropatik ülser – Sensöriyal nöropati
D) Tromboanjiitis obliterans – Geçirilmiş tromboembolik süreç
E) İskemik ülser – Süperenfeksiyon
Doğru cevap: B
10. Elinde konjenital bir anomaliyle doğan iki günlük erkek bebek için yenidoğan servisine danışılıyor. Fizik muayenesinde, sol elinin üçüncü ve dördüncü parmaklarının normal boyutta ancak birbirine yapışık olduğu izleniyor.
Bu hastadaki anomali için en olası tanı aşağıdakilerden hangisidir? (Aralık 2019)
A) Santral polidaktili
B) Klinodaktili
C) Simbrakidaktili
D) Sindaktili
E) Makrodaktili
Doğru cevap: D
11. Kırk yaşındaki erkek hasta, sağ renal kolik nedeniyle acil servise başvuruyor. Tetkiklerde sağ böbreğinin tüm kaliksiyel yapılarını ve renal pelvisini tamamen dolduran staghorn (geyik boynuzu) taşa rastlanıyor.
Bu hasta için en uygun tedavi yöntemi aşağıdakilerden hangisidir? (Aralık 2019)
A) Vücut dışı şok dalga tedavisi (ESWL)
B) Üreterorenoskopi
C) Laparoskopik yaklaşım
D) Perkütan nefrolitotomi (PCNL)
E) Açık nefropiyelolitotomi
Doğru cevap: D
Soruları hazırlayanların açmazı, kuşkusuz adında “Genel” ibaresi bulunan bir uzmanlık alanından soru hazırlamakta olmalarıdır.
Prof. Dr. Anıl Çubukcu
Bu yazı 13472 defa okundu.
Yazarın diğer yazıları :